فلج مغزی(CP) چیست ؟

فلج مغزی (CP) یک بیماری عصبی ناشی از آسیب مغزی و شایع‌ترین ناتوانی حرکتی دوران کودکی است.

این بیماری طیف وسیعی از ناتوانی‌های خفیف تا شدید ایجاد می‌کند.

 اگر فرزند شما مبتلابه فلج مغزی باشد، باید بدانید که چه شرایطی اتفاق می‌افتد.

 ما در این مقاله به ‌تمامی سؤالات شما راجع به نحوه تشخیص، درمان و اقدامات قانونی پاسخ می‌دهیم.

فلج مغزی چیست؟

فلج مغزی به گروهی از علائم و معلولیت‌ها اشاره دارد.

 تمام این علائم باهم ارتباط دارند اما تجربه هر کوک از این بیماری منحصربه‌فرد خواهد بود.

برخی از مشکلات بالقوه کودکان مبتلابه فلج مغزی به شرح زیر است:

• ناتوانی حرکتی
• مشکلات گفتاری
• مشکلات یادگیری
• اختلالات شناختی
• کاهش شنوایی یا بینایی
• صرع
• چالش‌های احساسی و رفتاری
• بدشکلی ستون فقرات
• مشکلات مفصلی

فلج مغزی زندگی بیش از 500000 نفر را در آمریکا تحت‌الشعاع قرار داده است.

 هیچ درمانی ندارد اما روش‌های درمانی می‌توانند تفاوت چشم‌گیری ایجاد کنند.

حقایقی در مورد CP

فلج مغزی درواقع گروهی از اختلالات عصبی و معلولیت‌هاست که می‌تواند باعث ایجاد معلولیت حرکتی، ناتوانی در حفظ تعادل و وضعیت بدن شود.

فلج مغزی شایع‌ترین معلولیت حرکتی در کودکان بشمار می‌آید که تقریباً از 345 کودک یک نفر به این بیماری مبتلاست.

حدود 80% مبتلایان دچار فلج مغزی آسپتیک هستند که باعث افزایش تون عضلانی می‌شود.

بیش از نیمی از این کودکان می‌توانند به‌طور مستقل راه بروند.

بیشتر مبتلایان بیماری‌های دیگری مانند صرع نیز دارند.

علت اصلی فلج مغزی، آسیب مغزی دوران جنینی یا هنگام تولد است.

این بیماری در پسران نسبت به دختران شایع‌تر است.

عوامل ایجادکننده فلج مغزی

آسیب مغزی علت اصلی CP است اما موارد مختلف دیگر نیز می‌تواند سبب تحریک آسیب شود.

به همین دلیل نمی‌توان علت دقیق فلج مغزی را تشخیص داد. علل احتمالی عبارتند از:

• رشد ضعیف مغز در رحم
• عفونت یا بیماری مادر
• اختلال در جریان خون و رشد مغز
• عوامل ژنتیکی
• مصرف دارو یا مواد مسمومیت‌زا در دوران بارداری
• آسیب به سر یا جمجمه حین زایمان
• عوارض مربوط به زایمان زودرس

انواع فلج مغزی

به‌طورکلی چهار نوع CP وجود دارد:

1. فلج مغزی اسپاستیک

فلج مغزی اسپاستیک 75% کل موارد را تشکیل می‌دهد و چون باعث افزایش تون عضلانی می‌شود به آن اسپاستیک می‌گویند که شامل موارد زیر است:

• تأخیر در مراحل اصلی رشد
• حرکات غیرعادی
• مهار حرکتی
• عضلات سفت و اسپاستیک
• مشکل کنترل حرکت عضلات
• مشکلات تغییر پوزیشن

کوادری پلژی اسپاستیک با تأثیر بر اندام فوقانی و تحتانی و بدن کودک تحرک او را به‌شدت محدود می‌کند.

دیپلژی اسپاستیک فقط قسمت تحتانی بدن را درگیر می‌کند.

بسیاری از این کودکان می‌توانند علیرغم نقایص راه بروند و شاید به وسایل کمکی مانند واکر نیاز داشته باشند.

همی پلژی اسپاستیک تنها یک‌طرف بدن و معمولاً بازوها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

بیشتر کودکان مبتلابه همی پلژی می‌توانند راه بروند.

• فلج مغزی دیسکینتیک

فلج مغزی دیسکنتیک دومین نوع شایع CP است. علائم آن عبارتند از:

• دیستونی، حرکات تکراری و پیچشی
• آتتوز یا حرکت پریشی، حرکات مکرر غیرارادی کند و زیاد شبیه حرکت کرم.
• رقصاک یا کره، حرکات غیرقابل پیش‌بینی
• وضعیت بدنی نامطلوب
• حرکات دردناک
• مشکل بلع و صحبت کردن
• فلج مغزی آتاکسیک

فلج مغزی آتاکسیک چندان شایع نیست و باعث تعادل ضعیف، هماهنگی محدود، لرزش و حرکات متزلزل می‌شود که کنترل آن ها دشوار است.

• فلج مغزی ترکیبی

فلج مغزی ترکیبی باعث علائم مشخصه دو یا سه نوع دیگر CP می‌شود.

فلج مغزی اسپاستیک-دیسکینتیک متداول‌ترین نوع CP ترکیبی است.

نحوه تشخیص فلج مغزی

تشخیص فلج مغزی با آزمایشات ساده امکان‌پذیر نیست.

برای تشخیص درست و رد سایر شرایط به‌صرف زمان و آزمایشات و مشاهدات متعدد نیاز است.

اگر کودک شما از نظر رشد حرکتی، تون عضلانی، هماهنگی و تعادل مشکلاتی دارد، پزشک اطفال می‌تواند بیماری را تشخیص داده یا شما را به متخصص ارجاع دهد.

پزشک هنگام تشخیص فلج مغزی به حرکات اسپاستیک، حرکات عضلانی غیرعادی، تأخیر در رشد و هماهنگی ضعیف توجه می‌کند.

نحوه درمان فلج نخاعی

روش‌های درمانی متنوع می‌توانند علائم بیماری و کیفیت زندگی کودک را ارتقاء دهند. بسیاری از این مداخلات بلافاصله بعد از تشخیص قابل‌اجرا هستند.

درمان دارویی

داروهای مختلف در کنترل حرکات اسپاستیک، تشنج، تسکین درد و کنترل سایر علائم و شرایط مرتبط مؤثرند:

• باکلوفن و سایر داروهای شل کننده عضلانی
• دیازپام
• ضد تشنج‌ها
• داروهای آنتی کولینرژیک
• آنتی‌اسیدها
• نرم‌کننده‌های مدفوع/ ملین‌ها

عمل جراحی

جراحی یکی از حیاتی‌ترین بخش‌های روند درمان مبتلایان به CP است. روندهای جراحی در افزایش حرکت و کنترل درد مؤثرند.

روش‌های معمول شامل شل شدن عضلات و تاندون‌ها، ترمیم دررفتگی مفصل ران و جراحی اسکولیوز است.

روش‌های درمانی

روندهای درمانی متنوعی برای کودکان مبتلابه CP قابل‌اجراست.

این روش‌ها می‌توانند نقایص جسمی، روحی، اجتماعی و یادگیری را بهبود بخشند. در صورت درمان به‌موقع اختلال و ریسک ابتلا به سایر بیماری‌های مرتبط کاهش می‌یابد.

بسیاری از کودکان مبتلابه CP حداقل یکی از مشکلات زیر را تجربه می‌کنند:

• نقص شنوایی
• اختلال بینایی
• تشنج
• ناتوانی شناختی
• بیش فعالی یا ADHD
• مسائل هیجانی رفتاری
• مشکل تغذیه و کمبودهای تغذیه‌ای
• ریفلاکس معده
• یبوست
• اسکولیوز
• مشکلات مفصلی
• اختلالات خواب

پیش‌آگهی فلج مغزی

پیش‌آگهی فلج مغزی به عوامل فردی بستگی دارد اما به‌جز در موارد شدید، کودکان می‌توانند رشد طبیعی خود را سپری کنند.

بسیاری از کودکان مبتلابه فلج مغزی دارای هوش متوسط یا بالاتر از حد متوسط هستند و با یا بدون کمک قادر به حرکت‌اند.

بیشتر این کودکان باهمسالان خود به مدرسه می‌روند و شاید به تجهیزات آموزشی ویژه‌ای مثل وسایل کمک ارتباطی، سمعک یا عینک و گفتاردرمانی نیاز داشته باشند.

بیشتر مبتلایان به CP مانند بزرگ‌سالان مستقل عمل می‌کنند.

کسانی که معلولیت‌های شدیدتری دارند به مراقبت و نظارت مادام‌العمر نیازمندند.

سؤالات متداول